Kurucularımız
Prof. Fethi Çelikbaş (1912-2009)
Galatasaray Lisesi’nden mezun oldu. Siyasal Bilgiler Okulu müdürlüğü ve onun devamı olan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi dekanlığı yaptı. 1950 seçimlerinde Demokrat Parti Burdur Milletvekili olarak ilk kez TBMM’ye girdi. 9-13. ile 17 ve 18. dönemlerde milletvekilliği yaptı. Menderes kabinesinde (20. Hükûmet) Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı, aynı hükûmette Ekonomi ve Ticaret Bakanlığını, yine Adnan Menderes Başbakanlığındaki 21. Hükûmette İşletmeler Bakanlığını üstlendi. 1955’te Demokrat Parti’den istifa ederek Hürriyet Partisinin kurucuları arasında yer aldı. 1957 seçimlerinde Hürriyet Partisi’nin seçimi kazandığı tek il olan Burdur’dan partisinin dört milletvekilinden biri olarak TBMM’ye girdi. 28 Kasım 1957’de Hürriyet Partisi kendisini feshederek CHP’ye katıldı. 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra Kurucu Meclis Odalar Temsilciliği yaptı. Sonrasında CHP Burdur milletvekili olarak yeniden TBMM’ye girdi. 26. ve 27. Hükûmette (8. ve 9. İnönü Hükûmetleri) Sanayi ve Enerji Bakanlığı yaptı. CHP’den ayrılarak Cumhuriyetçi Güven Partisine katıldı. 36. Hükûmette (Mehmet Naim Talu hükûmeti) Gümrük ve Tekel Bakanlığı yaptı. Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca Seçilen Üyeliği yaptı. 12 Eylül darbesinin ardından 1983 ve 1987 seçimlerinde 17. dönem ANAP Burdur milletvekili olarak seçildi 18.dönemde yeniden TBMM’ye girdi. 1989 Cumhurbaşkanlığı seçiminde Turgut Özal karşısında Cumhurbaşkanı adayı oldu, 18 oy aldı. Üst düzey devlet görevlerinde bulunan kişilerin üyelerini oluşturduğu “Encümen-i Daniş” düşünce topluluğunun başkanlığını yaptı.
Prof. Fadıl Hakkı Sur (1911-1979)
İzmir’de doğdu. 1930’da İzmir Amerikan Koleji’ni bitirdi. 1933’te Mekteb-i Mülkiye’den mezun olduktan sonra Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne devam etti. 1937’de bu fakülteyi bitirdikten sonra zorunlu hizmet yükümlülüğü nedeniyle Maliye Bakanlığı’ndaki görevine döndü. Milli Eğitim Bakanlığı’nın olurlarıyla 1939’da Siyasal Bilgiler Okulu’nda “İktisat Doçentliği “ne ve 1942’de de “Profesör” kadrosuna vekaleten atandı. 1943’te ayrıca Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi “Maliye Profesörü” oldu. 1945’ten itibaren SBO 2. ve 3. sınıfların Maliye; ve idari, mali ve siyasi şubelerin de İktisadi Doktrinler Tarihi derslerine girdi. 1950-1952 döneminde Fakültemizin Dekanı oldu. Fakülte’de yeni kurulan İktisat Tarihi ve İktisadi Doktrinler Tarihi ile Maliye kürsülerinin başkanlığını ve TODAIE Genel Direktörlüğü yaptı. 1960’a kadar her iki fakültede birden ders okuttu. Bu arada 1956’da Torino Üniversitesi Avrupa Etüdleri Enstitüsü’nde bulundu ve 1961’de 1 yıl süreyle Utah Üniversitesi’nde ders verdi. 1950-51 arasında Birleşmiş Milletler Türk Derneği Başkanlığı yapan Prof. Sur, SBF öğretim üyelerinin öncülük ettiği Siyasi İlimler Türk Derneği’nin de kurucuları arasında yer aldı. 1954-60 arasında Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO)’nde Türkiye temsilciliği yaptı ve 1962’den sonra Strazburg’da Avrupa Konseyi Sosyal ve Ekonomik İşler Dairesi Başkanlığında bulundu. Ayrıca yurda döndüğü 1976 tarihine kadar Strazburg Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi’nde lisansüstü programda öğretim görevlisi olarak çalıştı. A.Ü. Hukuk Fakültesi’nde asaleten, SBF’nde vekaleten profesörlük kadrosundayken, 1971’de emekliye ayrıldı. Yurda döndüğünde TC Merkez Bankası Araştırma Bölümü Başkanlığı yaptı.
Prof. Dr. Yavuz Abadan (1905-1967)
Yavuz Abadan, Türk hukukçu, siyasetçi ve yazar. Kamu hukuku ve siyasal bilimler alanında çalışmalar yapmış, 1952-1954 arasında Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanlığı görevini yürütmüş bir akademisyendir. VII. Dönem Eskişehir Milletvekili olarak TBMM’de görev yapmıştır. 18 Nisan 1905 tarihinde Kırım’da (kimi kaynaklara göre Eskişehir’de dünyaya geldi. 1929’da İstanbul Darülfünun Hukuk Mektebi’ni bitirdi. Doktorasını Almanya’da Heidelberg Üniversitesi’nde yaptı. İstanbul’da çeşitli okullarda Türkçe ve tarih dersleri verdi. Akademik kariyerine İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde devam etti. 1942’de profesörlüğe yükseldi. Akademik yaşamının yanı sıra Eminönü Halkevi Başkanlığını üstlendi. Cumhuriyet, Son Havadis, Ulus, Vatan, Yeni Gün ve Yeni İstanbul gazetelerinde yazarlık yaptı. 1943-1950 yılları arasında CHP Eskişehir Milletvekili olarak TBMM’de görev yaptı. Milletvekilliği sırasında Tarihten Sesler dergisinin de kadrosunda yer aldı. 1946 yılında Nermin Süleymanoviç ile evlendi. Bu evlilikten bir oğlu dünyaya geldi. Milletvekilliği görevi tamamlanınca Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde görev aldı. 1952-1954 arasında Fakültenin Dekanlığını yaptı. Bu görevi sırasında Fakülteye bağlı “Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü”nü kurdu ve Genel Müdürlüğünü yaptı. 1960 askeri darbesinin ardından üniversitelerden ihraç edilen 147 öğretim üyesinden birisi oldu. Hakları geri verilince Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde ve Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’nde görev aldı. 1963’te Milletlerarası Hukuk ve Toplum Felsefesi Derneği Başkan Vekilliği’ne, 1965’te de Milletlerarası Siyasi İlimler Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği’ne seçildi.
Prof. Zeki Mesud Alsan (1889-1904)
Prof. Zeki Mesud Alsan, Türk siyasetçi, Mülkiye ve Hukuk Mektebi mezunudur. Paris Ecole Libre Des Sciences Politiques’te Ulumu Siyasiye ve İçtimaiye ihtisası yapmıştır. Divan-ı Muhasebat Denetçi Yardımcılığı, Mülkiye Mektebi Öğretmen Yardımcılığı, Maliye İslahiyat Tahrirat Kalemi mümeyyizliği, Maliye Nezareti Hususi Kalem 2.mümeyyizliği, Hususi Kalem Tercüme Şubesi mümeyyizliği, Maarif Vekaleti Avrupa Türk Talebe Müfettişliği, Maarif Vekaleti Hususi Kalem Müdürlüğü, Galatasaray Sultanisi 2.Müdürlüğü, Maarif Vekaleti Avrupa Talebe Genel Müfettişliği, Talim ve Terbiye Heyeti Üyeliği, Siyasal Bilgiler Okulu Müdürlüğü ve Devletler Umumî Hukuku Profesörlüğü, TBMM III. Dönem Edirne, IV., V. ve VI. Dönem Diyarbakır Milletvekilliği ile IV. Dönem Parlamenterler Birliği Türk Grubu Üyeliği ve Konsey Üyeliği yapmıştır.
Prof. Bedri Gürsoy (1916-1992)
Diyarbakır’da doğdu. Babasının kamu görevi nedeniyle ilk ve orta öğrenimini Diyarbakır, Kahramanmaraş, Elazığ, Elbistan, Konya’da sürdürdü ve Afyon Lisesi’nden mezun oldu. 1937 yılında Siyasal Bilgiler Okulu’nun Maliye Bölümü’nü bitirerek Maliye Bakanlığı’nda görev aldı. Bir süre sonra yurtdışı sınavını kazanıp Sorbonne Üniversitesi’nde doktora çalışmalarına başladı; ancak Paris’in düşmesi üzerine Türkiye’ye döndü ve 1942’de SBO’da asistan oldu. Borsa, Kamu Maliyesi ve Zirai İktisat dersleri verdi. 1945’de doçentliğe, 1950’de profesörlüğe yükseldi ve yeni oluşturulan İktisadi Siyaset kürsüsünün başına geçti. ABD’de University of Southern California’da 2 yıl süreyle konuk profesör olarak mahalli idareler maliyesi üzerinde çalıştı. 1954-1956 ve 1961-1962 dönemlerinde olmak üzere 2 kez SBF Dekanı oldu. Ayrıca kuruluşunda etkin rol oynadığı TODAİE’nin 2 yıl genel müdürlüğünü yürüttü. 38. TC Hükümetinde Maliye Bakanlığı yaptı (17 Kasım 1974-31 Mart 1975). Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi ile Atatürk ve Karadeniz Teknik üniversitelerinin kuruluşunda da aktif rol alan Prof. Gürsoy, aynı zamanda şairdi.
Prof. Ahmet Şükrü Esmer (1891-1982)
Ahmet Şükrü Esmer, Türk siyaset adamı. İstanbul Darülfünun Hukuk Mektebi mezunudur. New York Columbia Üniversitesi’nde Hukuk Doktorası yapmıştır. Galatasaray Lisesi İngilizce Öğretmenliği, Mülkiye Mektebi, Siyasal Bilgiler Okulu, Erkan-ı Harbiye ve Polis Enstitüsü siyasi tarih öğretmenliği, Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi öğretmenliği, Amerika’da Sadâyı Vatan Gazetesi sahipliği, Vakit, Ulus ve Barış Gazeteleri Yazarlıkları, Vatan Gazetesi kurucu üyeliği, Yazarlık, TBMM VI. Dönem İstanbul Milletvekilliği yapmıştır. Babası, Lefkoşa’lı tüccar Şükrü Efendi’nin oğlu Mehmet Arif’tir. Orta öğrenimini Lefkoşa’da İngiliz Okulu ile Kıbrıs Lisesi’nde yapmıştır. Liseden sonra İstanbul’a gelmiş; ABD’ye öğrenci yollamak için açılan yarışmayı kazanarak New York’taki Columbia Üniversitesi’ne gönderilmiştir. Orada, Hukuk okuyarak bu alandan Lisans ile Yüksek Lisans diplomalarını, Devletler Hukuku ve Siyasi Tarih’ten de Doktora derecesini almıştır. Bu sırada Gazetecilik Okulu’nda da bazı derslere devam etmiştir. I. Dünya Savaşı henüz bitmemiş olduğundan, bir süre ülkeye dönememiş ve New York’ta Sada-yı Vatan (Yurdun Sesi) adlı haftalık bir gazete çıkarmıştır – ki bu, ABD’de Türk dilinde yayımlanan ilk gazetedir. 1921’de ülkeye döndükten sonra Galatasaray Lisesi’ne İngilizce öğretmeni olarak atanmış; aynı zamanda Vakit gazetesi yazı kadrosunda yer almıştır. Kurtuluş Savaşı kazanılınca, gazeteci olarak Mudanya ve ardından Lozan Konferansı’na katılmıştır. Yurda dönüşünde bazı arkadaşları ile Vatan gazetesini çıkarmış; sonra Milliyet gazetesinin Yazı İşleri Müdürü, daha sonra da Genel Müdürü olmuştur. Milliyet’te çalışırken, Mülkiye Mektebi Siyasi Tarih Hocası olmuş ve bu dersi Harp Akademisi’nde ve Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi’nde de vermiştir. Mülkiye Ankara’ya nakledilince, Ahmet Şükrü, Mülkiye Mektebi’nde Siyasi Tarih Profesörlüğüne getirilmiştir. Ulus gazetesinde de Dış Politika Yazarı olmuştur. Daha sonra 1939’da İstanbul Milletvekili seçilmiştir. 1945’te Birleşmiş Milletler’i kuran San Francisco Konferansı’na Türk Heyeti danışmanı olarak katılmıştır. 1946’da Milletvekilliğinden ayrılmıştır. 1948’de Haberler Bürosu’nu kurmak üzere New York’a gitmiştir. 1949’da ise Basın-Yayın Genel Müdürlüğü’ne atanarak tekrar Ankara’ya gelmiştir. 1954’te Siyasal Bilgiler Fakültesi’ndeki Siyasi Tarih Profesörlüğü görevine geri dönmüş; 1969’da da emekliye ayrılmıştır. Daha sonra Barış adını alan eski Ulus -şimdiki adı yine Ulus- gazetesinde Dış Politika Yazarlığı’na ise devam etmiştir. 19 Ocak 1982’de vefat ettiği gün bile gazetedeki yazısı yayımlanmıştı. Esmer’in 1944’te yayımlanan Siyasi Tarih ile 1953’te yayımlanan Siyasi Tarih (1919-1939) başlıklı kitapları ile başlıcaları “Cyprus, Past and Present”(Milletlerarası Münasebetler Türk Yıllığı,1962) ve Prof. Dr. Oral Sander’le ortaklaşa yazdığı “İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Dış Politikası”(Olaylarla Türk Dış Politikası: 1919-1965, 1969) olan bilimsel makaleleri bulunmaktadır. Ayrıca, Ayın Tarihi ile başta Milliyet ve Ulus (daha sonraki adıyla Barış) gazetelerinde çok sayıda araştırma ve inceleme yazılarıyla gezi notları yayımlanmıştır.
Prof. Sadun Eren (1922-2008)
Erzurum doğumlu olup, ilk ve orta öğrenimini çeşitli illerde sürdürdü ve 1940’ta Eskişehir Lisesi’nden mezun oldu. Aynı yıl girdiği Siyasal Bilgiler Okulu’nu 1944’te bitirdi. Maliye Bakanlığı kadrosunda kısa süreli stajyerlikten sonra 1945’te Okul’da “İktisat ve Akçalı Bilgiler” asistanı oldu. 1950’de Siyasal Bilgiler Fakültesi Doçent kadrosuna atandı ve sosyoloji dersleri okuttu. 1951’de burslu olarak Cenevre’deki Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu’na, oradan da eğitim/araştırma çalışmalarını sürdürmek üzere İngiltere’ye gönderildi. Cambridge Üniversitesi’nde ve London School of Economics’te bulundu. Ülkeye 1955’te döndü ve SBF’deki görevine yeniden başlayarak 1957’de Profesör oldu. 1965’e kadar Matematik, İstatistik ve Para-Banka dersleri okuttu. Ayrıca, 1956-1960 arasında ODTÜ’de, daha sonra Ankara İktisat ve Ticaret Yüksek Okulu’nda ve 1978. sonrasında da Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’nde ekonomi dersleri verdi. 1960-62 arasında DPT’de danışmanlık da yapan Prof. Aren, Sosyalist Kültür Derneği’nin kurucuları arasında yer aldı ve 1965’te TİP İstanbul Milletvekili olarak TBMM’ne girdi. 12 Mart döneminde TIP davasından hükümlü, 12 Eylül döneminde de Araştırma Merkezi Müdürlüğü görevi nedeniyle DİSK davasından tutuklu olarak uzun süreler cezaevlerinde kaldı. Ocak 1991’de kurulan Sosyalist Birlik Partisi ile onun devamı olan Birleşik Sosyalist Parti’nin kurucu genel başkanlığını yaptı. Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHAK) kurucu üyesi ve Özgürlük ve Dayanışma Partisi’nin onursal genel başkanıydı.
Prof. Aziz Köklü (1913-1978)
İstanbul’da doğdu. İlköğrenimini Kocaeli/Pamukova’da, orta öğrenimini İstanbul Kabataş Lisesi ile Edirne Lisesi’nde gördü. 1934’de Edirne Lisesi mezunu olarak seçme sınavını kazandı ve Mekteb-i Mülkiye’ye girdi. 1937’de Siyasal Bilgiler Okulu Maliye Şubesi’ni bitirdi. Maliye Bakanlığı Kambiyo Müdürlüğünde çalışmaktayken Maliye hesabına Almanya’ya doktora için gönderildi. Berlin Üniversitesi’nde iki sömestr okuduktan sonra, patlak veren savaş nedeniyle yurda dönmek zorunda kaldı ve 4 yıl daha Bakanlıktaki görevinde çalıştı. 1942’de açılan asistanlık sınavını kazandı, 1943’te İktisadi ve Mali İşler Grubu asistanı olarak SBO’da akademik kariyere geçti. 1946’da Doçent oldu. 1951’de araştırma ve inceleme için bursla Fransa’ya gönderildi. Orada yaklaşık 20 ay kaldıktan sonra, çalışmalarına Almanya’da devam etti. Bu çalışmalarını tamamlayınca SBF Umumi İktisat kürsüsündeki görevine döndü ve 1955’te Profesör oldu. Fakültemizin 1966-1968 döneminde Dekanlığını yapan ve Ankara iktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’nde de dersler veren Prof. Köklü, 14 Şubat 1978 tarihinde 1. Sınıf İktisat dersi sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi.
Prof. Turhan Feyzioğlu (1922-1988)
İlköğrenimini doğum yeri Kayseri’de, orta öğrenimini 1941’de Galatasaray Lisesi’nde tamamladı. 1945’te İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdikten sonra Fransa’da École Nationale d’Administration’da ve İngiltere’de Oxford Üniversitesi’nde araştırma çalışmaları yaptı. 1946’da Siyasal Bilgiler Okulu’nda “idare hukuku” asistanı oldu. 1951’de doçentliğe, 1955’te profesörlüğe atandı. Mayıs-Aralık 1956’da SBF Dekanlığı görevinde bulundu. Forum dergisindeki yazılarında iktidarı eleştirdiği gerekçesiyle DP hükümetince Bakanlık emrine alındı. Bunun üzerine siyasete atıldı ve 1957 seçimlerinde CHP’den Sivas Milletvekili olarak TBMM’ne girdi. 27 Mayıs 1960’tan sonra ODTÜ Rektörlüğü’ne seçildi. Kurucu Meclis’te Üniversite Temsilcisi olarak Anayasa Komisyonu başkanlığına getirildi. 1961 seçimlerinde Kayseri Milletvekili olarak yeniden Parlamento’ya giren Prof. Feyzioğlu, Gürsel ve İnönü hükümetlerinde Milli Eğitim ve Devlet bakanlıkları ile Başbakan Yardımcılığı görevlerinde bulundu. 1967’de CHP’nin Ortanın Solu sloganını benimsemesi üzerine partideki genel sekreterlik görevinden ve CHP’den ayrılarak Güven Partisi’nin kurucu genel başkanı oldu. Adı yeni birleşmelerle önce Milli Güven daha sonra da Cumhuriyetçi Güven olan partinin genel başkanı sıfatıyla, çeşitli koalisyon hükümetlerinde Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılığı yaptı.
Prof. Bahri Savcı (1914-1997)
Balıkesir/Sındırgı’da doğdu. İlkokula Yunan işgali altındaki Gönen’de başladı ve Edremit’te bitirdi. İstanbul Erkek Lisesi’nden 1933’te mezun oldu ve Mülkiye Mektebi’ne parasız yatılı öğrenci olarak girdi. 1937’de Siyasal Bilgiler Okulu’nu bitirdikten sonra bir süre devlet memurluğu yaptı ve 1942’de SBO’da asistan olarak atandı. 1947’de Anayasa ve Kamu Hukuku Doçenti, 1954’te Profesör oldu. 1961 Anayasasımı hazırlamak üzere oluşturulan Kurucu Meclis’e Ankara Üniversitesi Senatosu’nca üye seçildi ve Anayasa Komisyonu’nda görev alarak Anayasa’nın oluşumuna katkı yaptı. SBF’de İnsan Hakları Merkezi kurulmasına ve insan hakları kavramının yerleşmesine ön ayak oldu. Prof. Savcı, 41 yıllık akademik yaşamı boyunca ayrıca, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Yönetim Kurulu üyeliği ve İkinci Başkanlığı, Uluslararası Siyasal Bilimler Derneği Türkiye Kolu üyeliği, Türk Dil Kurumu Yönetim Kurulu üyeliği, Türk Hukuk Kurumu Yönetim Kurulu üyeliği, Siyasal Bilimler Türk Derneği Başkanlığ, TODAİE İnsan Hakları Merkezi Kurucu Başkanlığı, Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu Genel Başkanlığı, Edebiyatçılar Derneği üyeliği gibi kamusal etkinliklerde bulundu. Atatürkçü Düşünce Derneği’nin onursal kurucu üyesiydi. 12 Mart döneminde 1 ay tutuklu kalan Savcı, 1983’te 12 Eylül dönemi uygulamaları karşısında kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
Prof. Dr. Seha L. Meray (1921-1977)
Seha Lütfü Meray, devletler hukuku profesörü. Galatasaray Lisesi olan Meray, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyeliğinde bulundu. Şubat 1961’de Orta Doğu Teknik Üniversitesi rektörlüğüne getirildi ancak sağlık sorunları sebebiyle bu görevi sadece üç ay sürdürebildi. 1969-73 yılları arasında “Lozan Barış Konferansı Tutanaklar-Belgeler”, 1977 yılında, Osman Olcay’la birlikte, Mondros Mütarekesi ve Sevr Antlaşmasını içeren “Osmanlı İmparatorluğunun Çöküş Belgeleri”ni yayınladı. Türk Dil Kurumu başkanlığı da yaptı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’ne ait bölüm odasına da kendisinin adı verilmiştir. 1977’de Marmaris Armutalan’da toprağa verildi.
Prof. Dr. A. Suat Bilge (1921-2010)
Ali Suat Bilge, Türk hukukçu ve diplomat. Hukuk Fakültesi mezunudur, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyeliği ve 1962-1964 arasında dekanlık görevini de yapmıştır. Dışişleri Bakanlığı Başhukuk müşavirliği, 1966-1972 arasında AİHM yargıçlığı, 1972-1979 yıllarında İsviçre ve 1983-1986 yılları arasında Portekiz Büyükelçiliği yapmıştır. 1972 ve 1976 yılları arasında Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu üyesi olarak görev almıştır. Ayrıca II. Erim Hükûmeti’nde TBMM dışından Adalet Bakanlığı yapmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 114 üncü maddesi gereğince 20 Ekim 1991 Türkiye genel seçimleri öncesi tarafsız Adalet Bakanı olarak görev yaptı.